Daniëlle werkt in een tbs-kliniek

Het werk dat Daniëlle doet is niet doorsnee. En ook niet altijd makkelijk. Wat gebeurt er als er alarm wordt geslagen in de kliniek? En hoe helpen collega’s elkaar onderling? Daniëlle vertelt.

Met wat voor patiënten werk je?

Daniëlle: 'Dit zijn mannen die een delict hebben gepleegd waar een straf van 4 jaar of langer voor staat, en die een psychiatrische stoornis hebben. Zoals een persoonlijkheidsstoornis of een psychotische stoornis.'

Hoe vind je het om elke dag met deze mensen te werken?

'Ik heb de dossiers gelezen van de patiënten met wie ik werk. Ik weet wat zij hebben gedaan. Maar in die dossiers staat ook alle ellende die de mannen hebben meegemaakt. Bovenal zijn het gewoon mensen. Mensen die veel gemist hebben in hun jeugd en in hun leven. Het zijn geen monsters, zoals buitenstaanders weleens denken. Soms is het zelfs een soort van ‘gezellig’ in de kliniek, tijdens een barbecue of een bingoavond bijvoorbeeld.'

Recent onderzoek bij tbs-klinieken laat zien dat de veiligheid van patiënten en medewerkers in gevaar is door een te hoge werkdruk. Hoe is dit voor jou?

'Als ik naar mijn werk kijk dan realiseer ik me wel dat er een hoge werkdruk is. Maar ik voel me daardoor niet onveilig. We hebben een pieper met een rode knop. Als ik daarop druk, weet ik dat mijn collega’s binnen een paar seconden naast me staan. Ik heb zelf ook een keer moeten drukken, toen een patiënt verbaal agressief werd.'

Hoe zorg je ervoor dat je het niet meeneemt naar huis?

'Hoe ik het precies doe, weet ik niet. Ik heb hier nooit moeite mee gehad. Misschien dat ik daarom het werk doe wat ik doe. Wat helpt, is dat ik er op het werk met collega’s over praat. Zij begrijpen hoe ik me voel en wat er speelt.'

Hoe gaan jullie hier als collega’s onderling mee om?

'We bespreken altijd na wat er is gebeurd. We zorgen goed voor elkaar. Hoe was het voor jou? Had ik daarin iets kunnen doen of kunnen bijspringen? Deze zorg voor elkaar stopt niet bij de uitgang van de kliniek. Dat is typisch voor mensen die werken in de zorg, denk ik. Een aandachtspuntje is wel dat we ook goed voor onszelf moeten blijven zorgen.'

Wat er gebeurt er als iemand op de alarmknop drukt?

'Ik heb het al vaak meegemaakt, maar nog elke keer is het even intens. Op het moment dat het alarm gaat, schiet de adrenaline door je lijf. Je moet als een gek rennen naar de locatie die verschijnt op je pieper. Die adrenaline helpt daarbij dan wel, hoor. Je denkt niet na over wat er kan gebeuren of wat je kunt aantreffen. Je staat ‘aan’ en doet wat je moet doen.'

Is dit privé anders?

'Thuis is het moeilijk om te praten over mijn werk. Vrienden en familie weten niet eens hoe mijn werkomgeving eruitziet, met wat voor patiënten ik werk en wat zij hebben gedaan. Als ik dan ook nog eens over mijn gevoel zou moeten praten, dat kan niet. Ik mag ook niet in detail praten over de patiënten dus dan blijft het gesprek al snel oppervlakkig. Daarom is het fijn dat we er als collega’s voor zorgen dat we de dag met elkaar goed afsluiten. Wat er ook is gebeurd.'

Wat maakt dat je met plezier naar je werk gaat?

'Het klinkt misschien cliché: ik werk hier om mensen weer een doel en een leven ‘buiten’ te geven. Ik zie dat therapie werkt. De patiënten krijgen vaardigheden aangeleerd, die ze nooit hebben geleerd. Dit gaat wel in mini-stapjes. Dat weet je als je hier gaat werken. Als je begint met de illusie dat je mensen snel beter kunt maken, dan word je erg ongelukkig in je werk.'

Wat vind je het moeilijkste in je werk?

'De kliniek is een beschermde en gecontroleerde omgeving. We proberen het normale leven zoveel mogelijk na te bootsen, maar we kunnen de patiënten niet behoeden voor alles dat op hun pad komt als ze hier weggaan.'

Na een dag werken ga jij weer naar huis. En dan?

'Het voelt gek als ik op vrijdagmiddag de woorden ‘fijn weekend’ uitwissel met een patiënt. Een weekend voor mij ziet er heel anders uit dan voor hem. Ik kan naar het strand gaan of naar vriendinnen. Hij heeft die vrijheid niet.'