de expert

'De zorg gaat 24/7 door, maar jij moet af en toe stilstaan'

In drukke tijden gaat het welzijn van patiënten vaak voor dat van jezelf. Hoge werkdruk kan ervoor zorgen dat je het plezier in je werk verliest. Met meer dan twintig jaar ervaring in de zorg – eerst als verpleegkundige en later als leidinggevende – weet Saskia Kroes (42) als geen ander hoe het er op de werkvloer aan toegaat. Als coach helpt ze zorgprofessionals goed voor zichzelf te zorgen. Dit zijn haar tips om je werkplezier te behouden – of weer terug te krijgen als je het bent verloren.

Wat kun je doen om te voorkomen dat je jezelf in drukke tijden voorbijloopt?

'Letterlijk even stilstaan en je angst of frustratie bespreekbaar maken. Maar ik weet ook dat dat een enorme uitdaging is in tijden waarin de werkdruk hoog is. Nu er vaak collega’s uitvallen, zijn er veel nieuwe gezichten op de werkvloer. Je kent elkaar minder goed en daardoor kan het lastig zijn om open te zijn over hoe je je voelt. Of je vindt het tijdverspilling; er zijn immers zoveel patiënten voor wie gezorgd moet worden. Maar juist nú moeten jouw gevoelens voorrang krijgen, want het blijft knagen – totdat je er iets mee doet.

Ik help zorgprofessionals daarbij door hen op de werkvloer even apart te nemen. Pieper afgeven en tien minuten afzonderen. 'Hoe gaat het nu echt met je?' is dan mijn belangrijkste vraag. Er voor iemand zijn en tijd te maken om het verhaal aan te horen, zorgt voor ruimte in het hoofd. Tijdens zo’n kort gesprek wil ik iemand het vertrouwen geven en openheid creëren om die last te delen. Zelf heb ik een burn-out en een postnatale depressie gehad. Door hierover te praten en mezelf kwetsbaar op te stellen, durft de ander dat ook sneller te doen. Zorg dat je iemand vindt met wie je dit soort dingen kunt bespreken. Zoals een buddy of een vertrouwenspersoon.'

DE BEELDREDAKTIE / GUIDO BENSCHOP
T.B.V. PFZW ONLINE PLATFORM GOED BEZIG
DE EXPERT
ROTTERDAM D.D. 28.01.2022
SASKIA KROES
Saskia Kroes geeft tips over hoe je frustratie op de werkvloer kunt ombuigen naar werkplezier en hoe je dat plezier weer terugkrijgt – en behoudt – als je het even kwijt bent.

Welke oorzaken van verzuim kom jij veel tegen?

'Het is vaak een combinatie van fysieke en mentale klachten. Fysiek omdat het werk lichamelijk zwaar is en je lange dagen maakt, met weinig rust tussendoor. Een pandemie als deze brengt ook nog met zich mee dat niemand weet hoe lang de werkdruk nog aanhoudt. Net als de angst dat jij of je dierbaren besmet raken.

Die mentale klachten komen vooral de laatste jaren steeds vaker voor. Tegenwoordig ben je als zorgmedewerker continu met je werk bezig. Zelfs als je geen dienst hebt, is je werk er. Namelijk in de media; het gaat de laatste twee jaar bijna nergens anders meer over. Als het je niet lukt om je werk echt even te parkeren en uit te zetten, blijf je er bewust en onbewust mee bezig. En dan komt er een moment dat je overloopt.'

'Om hulp vragen kon ik niet. Ik wist alleen hoe ik goed voor anderen moest zorgen'

‘Ik voelde me een mislukkeling. Dit moest ik toch aankunnen?'

Net je diploma behaald en aan het werk; dan kun je de wereld aan. Toch? Het was ook wat operatieassistente en praktijkopleider Claudia Stinne (40) dacht. Totdat ze in 2015 in een burn-out terechtkwam.

Lees meer

Wat is jouw tip om dat moment voor te blijven?

'Mij heeft het geholpen om me bewuster te worden van hoe ik me voel. Toen ik een leidinggevende functie combineerde met mijn werk aan het bed als verpleegkundige wilde ik te veel doen in te weinig tijd. Ik voelde me verantwoordelijk en probeerde iedereen te pleasen. Om hulp vragen vond ik moeilijk en een buddy had ik niet. Ik wist alleen hoe ik goed voor anderen moest zorgen. Tijdens en na die burn-out zonderde ik me iedere dag een kwartiertje af om op te schrijven waar ik tegenaan liep en wat me zou helpen om meer plezier te krijgen in mijn werk. Beter voor jezelf zorgen, zit al in kleine dingen. Zoals op de werkvloer bespreken wie energie krijgt van de taken die er die dag liggen. Heeft iemand zin om alle protocollen bij te werken? Wil de ander knallen op de afdeling in plaats van achter de computer zitten? Door die verbinding met elkaar te zoeken, vergroot je elkaars werkplezier.'

En stel dat je wel uitvalt… Wat kun je doen voor een goed herstel?

'Zorg er eerst voor dat je fysiek herstelt en probeer daarna zo snel mogelijk weer actief te worden. Een opdracht die ik vaak geef, is om iedere dag iets leuks te doen en jezelf te belonen. Dat kan van alles zijn: een boek lezen, een podcast luisteren of een wandeling maken. En zonder je vooral niet af van je team. Ga bijvoorbeeld iedere week een keer langs op de werkvloer. Dat voorkomt dat de drempel om terug te gaan steeds hoger wordt. Je gaat dan natuurlijk niet langs voor eindverantwoordelijke diensten, maar om een kop koffie te drinken met je collega’s of een praatje te maken met een cliënt. Leuke dingen die je eraan herinneren waarom je ooit in de zorg bent gaan werken. Het zal je helpen sneller zin te krijgen om weer aan het werk te gaan.'

Dagstart in 5 minuten

Tip van Saskia voor meer werkplezier

In de hectiek van de dag vergeet je al snel jezelf – of elkaar. Begin de dag daarom samen met collega’s. Niet na binnenkomst een kop koffie achterover gooien en in sneltempo naar de eerste patiënt, maar vijf minuten inchecken met je collega’s. Tijdens die dagstart neem je kort door welke uitdagingen er te wachten staan en hoe iedereen zich voelt. Wil jij voor patiënt X zorgen of pak je liever iets anders op? Deze check-in geeft je het gevoel dat je wordt gezien en gehoord.

Zorg er tijdens je dienst ook voor dat je je pauzes niet overslaat, en spreek je collega’s daar ook op aan. De zorg gaat 24/7 door, maar jij moet af en toe stilstaan.