'Ik leer mensen te leven met hun psychische ziekte, zodat ze niet alleen patiënt zijn'

Wat is het verschil tussen een verpleegkundige en een verpleegkundig specialist?

'Om verpleegkundig specialist te worden moet je een masteropleiding volgen, deze kun je volgen als ervaren verpleegkundige. Ik heb in drie jaar geleerd om regiebehandelaar te worden van een bepaalde groep patiënten: je richt je op het behandelen van de gevolgen van iemands ziekte. Je hebt iets, dat gaat niet meer over, en wat is dan de beste manier om daarmee om te gaan zodat je kwaliteit van leven hebt en niet alleen maar patiënt bent.’

Hoe ziet jouw werkomgeving er uit?

'Ik werk in een kliniek voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen. Dat betekent dat iemand bijvoorbeeld last heeft van autisme én regelmatig depressieve klachten heeft. Daarbij komt vaak ook verslaving kijken en soms ook nog een verstandelijke beperking. Die combinatie zorgt dat mensen buiten de boot vallen in de maatschappij. Ze kunnen niet bij beschermd wonen terecht en hebben soms een strafrechtelijk verleden. Wij bieden voortgezette klinische behandeling, mensen worden bij ons opgenomen. Dit kan ook gedwongen zijn. De meesten hebben al een lange voorgeschiedenis, waarin ze zorg kregen niet passend was voor hun omstandigheden. Zo kan iemand bijvoorbeeld te erg verslaafd zijn, of niet in staat om de tools te begrijpen die werden aangereikt. Een-op-een zoeken we naar een oplossing om te leren omgaan met de ziekte. Als iets te genezen is met medicatie of therapie zoeken we dat samen uit.'  

Met wat voor team werk je samen? 

'Als verpleegkundig specialist vorm ik samen met de psychiater en de GZ-psycholoog een driehoekje dat het behandelbeleid bepaalt. Daarnaast werk ik samen met maatschappelijk werkers, basis-psychologen, en een team van verpleegkundigen die 24-uurszorg bieden. We hebben ook een psychomotorisch therapeut, zij helpt mensen door beweging om te gaan met hun psychische klachten. Dat zijn veel verschillende beroepen, en dat maakt het ook heel boeiend, omdat iedereen weer een andere visie heeft.  

De familie is ook écht een onderdeel van ons behandelteam, familie kan heel veel betekenen. Je ziet in de GGZ dat familieleden vaak afhaken en verwijderd raken van de persoon in kwestie. Vooral in onze EPA-doelgroep (ernstige psychische aandoeningen) merk je dat familie er vaak buiten zijn gehouden, zij hebben het gevoel dat hun mening er niet toe deed. Terwijl ze niet willen afhaken, want het gaat om hun broer, moeder of kind. Samen met de eerste verantwoordelijke verpleegkundige, de behandelaren, de familie en de persoon zelf stem ik alles af. Ook is het verpleegkundige team heel belangrijk. Ik kan wel iets bedenken vanuit mijn functie, maar als het praktisch niet haalbaar is, heeft het geen zin. Doordat patiënten zich in het samenwerkingsverband gehoord en gezien voelen, merk je ook dat zij aanhaken op een behandeling en hier vaak verder met mij over willen praten. Dat is een grote winst!'

Wat zijn voor jou zware momenten?

'Wanneer iemand in crisis raakt, terwijl je er alles aan hebt gedaan om dat te voorkomen, blijf ik me afvragen of dat ook bij iemand anders gebeurd zou zijn. Ik werk niet met een standaard protocol, het is heel erg maatwerk. Ik probeer te voorkomen dat ik met die twijfels rondloop door dit met collega's te bespreken. We hebben ook intervisie, dat zijn belangrijke momenten met het team om te bespreken hoe je je voelt. 

Laatst heeft een patiënt, die ik al twaalf jaar kende, euthanasie gekregen vanwege ernstig psychisch lijden. Ik vind het wel belangrijk dat ik dat met mijn collega’s kan bespreken. Dan kan ik het een plek geven. Het is belangrijk dat je altijd goed voor jezelf zorgt, alleen dat is niet altijd mijn sterkste kant. Maar dat is ook wel inherent aan iemand die in de zorg werkt, je zorgt voor anderen en niet voor jezelf...'

Wat vind je het allerleukste aan deze baan? 

'Ik denk het samen met patiënten kijken hoe zij expert worden van hun eigen ziekte. Ik heb mijn kennis en ervaring, zij weten hoe ze in elkaar zitten. Vervolgens kijken we samen hoe we tot een werkbare situatie komen, waarin ze weer kunnen doen wat ze willen. Zoals skateboarden, lezen of werken. Het ultieme doel is dat iemand weer zijn eigen gang kan gaan, zonder mij. Maar dat is niet altijd even makkelijk. Als het lukt dan is het niet te beschrijven hoe dat voelt, dat is zo mooi om mee te maken.'