interview

'Mensen die het harT nodig hebben een mooie dag bezorgen'

Op haar 16e begon Joke Zwanniken (78) haar carrière als verpleegkundige in opleiding, en al op jonge leeftijd voelde ze een sterke betrokkenheid bij de meest kwetsbare patiënten. Vanaf 1974 besloot Joke zich volledig te wijden aan 'Verwenzorg'. Na haar pensionering werd het haar levenswerk. 

Heb je het (ver)zorgen van huis uit meegekregen? 

'Als Brabantse boerendochter kom ik uit een warm, liefdevol nest. Het was heel normaal voor mij om anderen te helpen en te verwennen. Op jonge leeftijd wist ik al dat ik mensen met ernstige en langdurige psychische problemen wilde verzorgen. Toen ik als verpleegkundige werkte, zag ik hoe weinig contact de psychiatrische patiënten in de instelling hadden met hun familie. Ook het eten maakte niemand blij.’ 

Dus jij ondernam, jong als je was, gelijk actie? 

'Nou en of. Ik deelde tassen vol met kersen uit aan de chronisch zieke patiënten. Thuis hadden we een hele tuin vol met kersenbomen, mijn ouders vonden het een goed idee. De patiënten waren natuurlijk blij verrast; het was fijn om ze op die manier te verwennen. Dat was eigenlijk het begin van de Verwenzorg. Jaren later werden de twee kersjes het logo van de organisatie.’ 

En jij richtte je toen al op de meest kwetsbare mensen?  

'Ik heb mijn hele leven in de (gezondheids)zorg gewerkt. Ik trok me in het bijzonder het lot van deze groep patiënten sterk aan. De zorg, vooral voor chronische psychiatrische patiënten, is de afgelopen decennia steeds harder geworden. Ik ging op zoek naar manieren om toch iets extra's voor hen te betekenen. We zijn dat Verwenzorg gaan noemen. De term heeft zelfs een plekje gekregen in een aantal woordenboeken. 

Blijf je sociaal betrokken, zelfs na je pensionering? 

‘Zeker, maar dat doen veel vrijwilligers na hun pensionering. Daarin ben ik niet uniek. Zie Verwenzorg als sociaal ondernemerschap: jezelf inzetten voor anderen zonder winstoogmerk. Hoe mooi is het om mensen die het hard nodig hebben een mooie of bijzondere dag te bezorgen? Dat doe ik zeker niet alleen. In de loop der jaren hebben we ook veel bedrijven aan ons weten te binden.’ 

‘Ik heb mijn identiteit altijd ontleend aan mijn werk’

Mieke (33) werkte vijf jaar samen met Gerda (66) bij Opera2day, een opera- en muziektheatergezelschap in Den Haag. Sinds juli 2022 is Gerda met pensioen, en daar heeft ze gemengde gevoelens over.

Lees meer

Kun je wat voorbeelden noemen? 

‘O ja, genoeg! We zijn met jongeren naar een groot pretpark geweest, een zuivelfabrikant regelde een hele serie toetjesbuffetten met livemuziek. Ooit zweefden we met een City Hopper boven Brabant met tientallen cliënten die nog nooit hadden gevlogen, en verschillende bedrijven delen jaarlijks gratis kerstcadeaus uit.’

Waarom doen deze bedrijven belangeloos mee? 

‘Er zijn heel veel bedrijven die graag iets willen doen, iets willen delen. Maar goed, je moet er wel eerst zelf op afstappen. Onze vrijwilligers helpen bij het realiseren van alle feestelijke initiatieven die vanuit de bedrijven ontstaan.' 

‘Wat ik ook bijzonder vind, is mijn vriendschap met Willeke Alberti. Zij treedt al dertig jaar op als ambassadrice van Verwenzorg tijdens festiviteiten, hier op Kasteel Maurick in Vught, dat al zóveel jaren belangeloos meewerkt. Dit zijn nog maar een paar voorbeelden, maar je ziet dat mensen en bedrijven maar wat graag meehelpen om er iets moois en onvergetelijks van te maken. Dus je begrijpt, zolang als ik kan, ga ik er gewoon mee door!’