'Wat voor mij een kleine fout leek, wekte de boosheid op van mijn cliënt'

Je bent inmiddels verzorgende IG, maar je opleiding zit nog vers in het geheugen. Waar liep je als leerling tegenaan?

‘Ik ben enorm perfectionistisch. Aan het einde van mijn tweede leerjaar kreeg ik een onvoldoende voor mijn praktijkbeoordeling door een vervelende situatie met mijn begeleider. Dat greep me erg aan. Ik nam me voor om op mijn nieuwe werkplek nóg beter mijn best te doen. Juist hierdoor maakte ik fouten. Zo was er een mevrouw die haar medicatie het liefst zelf regelde. Dat wist ik, maar ik was ontzettend onzeker. Toen ik haar voor de derde keer vroeg of ze hulp nodig had, werd ze boos. Ze had het gevoel dat ik niet naar haar luisterde.’

Hoe heb je dat opgelost?

‘Na een gesprek met mijn begeleider besloot ik om met deze mevrouw te praten, uit te leggen waar mijn fout vandaan kwam. Er ontstond een mooi gesprek. Ik vertelde dat ik last had van onzekerheid en perfectionisme, en dat ik daar soms in doorsloeg. De bewoonster waardeerde het dat ik hier zo open en eerlijk met haar over sprak. Het leverde veel begrip op. Daarna kregen we een goede band en heb ik haar met veel liefde verzorgd. Dat was voor mij een belangrijk leermoment.’

Herinner je je nog meer van zulke leermomenten tijdens je opleiding?

‘Jazeker. Ik schreef destijds columns over mijn ervaringen als leerling voor de organisatie waar ik werkte. Op een dag liep ik mee op een nieuwe afdeling. Samen met mijn begeleider kwam ik binnen bij een vrouw die bezig was met een euthanasietraject. Omdat ik haar verhaal zo aangrijpend vond, schreef ik wat steekwoorden op mijn notitieblokje. De cliënt zag dat, en vroeg wat ik allemaal opschreef. Ik vertelde dat ik verhalen schreef en later aan haar wilde vragen of ik over haar mocht schrijven. Dat vatte ze helemaal verkeerd op.’

Wat gebeurde er?

‘Deze mevrouw werd zo boos dat ze een officiële klacht indiende. Daardoor mocht ik haar geen zorg meer verlenen. Ik schaamde me en voelde me vreselijk schuldig. Op de ochtend dat ze euthanasie kreeg, had ik dienst. Tot mijn verbazing wilde ze me spreken. Ze legde uit dat haar boosheid niet door mij en mijn notitieboekje kwam, maar dat ze in haar laatste levensfase simpelweg niet meer zat te wachten op nóg een nieuwe zorgverlener. Ik ben nog altijd blij dat we het goed hebben afgesloten. Pas daarna kon ik het een plek geven.’

Eerste werkte je in de ouderenzorg, nu in de gehandicaptenzorg. Waar loop je in deze nieuwe functie tegenaan?

‘Al op mijn eerste dag merkte ik dat ik wat voorzichtiger moet zijn in wat ik over mezelf deel. Bij cliënten met dementie vertelde ik vaak persoonlijke verhalen. Meestal waren ze die zo weer vergeten. De mensen waar ik nu mee werk, hebben een ijzersterk geheugen. Dan is het niet altijd handig om als zorgverlener je levensverhaal op tafel te gooien. In het begin was dat even wennen, maar nu gaat het een stuk beter. Ik vind het leuk om een nieuwe doelgroep in de zorg te leren kennen.'

Wat raad je collega’s aan die in situaties zoals die van jou terechtkomen?

‘Luister naar de zorgvrager. Iets wat voor jou een klein ongemak lijkt, kan voor je cliënt heel pijnlijk zijn. Een kort praatje is soms al genoeg. Verder zie ik dat leerlingen het vaak spannend vinden om iets nieuws in hun eentje te doen. Ze stellen zich afwachtend op en zijn bang om fouten te maken. Maar het is juist belangrijk om het wel zelf te doen. Van fouten leer je. Zonder fouten was ik nu niet de hulpverlener waar ik zo trots op ben.’

Wat heb je geleerd van collega’s en wat kunnen ze van jou leren?

'Blijf dicht bij jezelf. Probeer niet iemand anders te zijn dan je echt bent. Dat is de grootste les. Op je opleiding leer je om afstand te houden. In de praktijk moest ik er juist aan wennen om nabijheid te durven bieden. Mensen hebben af en toe een knuffel nodig. Ik heb ook geleerd om niet te hard van stapel te lopen. Observeer en bespreek wat je ziet. Laat de mensen aan jou wennen. Je kunt niet op je eerste dag iemand het hemd van het lijf vragen. Wees benaderbaar en ze komen vanzelf naar je toe. Ook al duurt het drie weken.'