de expert

De opkomst van AI in de huisartsenzorg: dit levert het op

Huisartsen in Nederland hebben een grote uitdaging: er zijn steeds meer mensen die zorg nodig hebben, maar er is niet genoeg personeel en tijd om iedereen te helpen. Kan Artificial Intelligence (AI) iets betekenen? We praten erover met huisarts Peter Dekkers en doktersassistente Sharon Bussink.

Uitdagingen in de huisartsenzorg

Huisartsenpraktijken zijn onmisbaar voor goede en toegankelijke zorg. Door vergrijzing en bevolkingsgroei neemt de vraag naar zorg toe, terwijl het aantal zorgverleners afneemt. Volgens onderzoek van Nivel ervaart 82% van de praktijken een te hoge werkdruk. En het aantal praktijken dat geen patiënten meer aanneemt, steeg van 48% in 2018 naar 60% in 2023.

Opkomst AI in de huisartsenzorg

Deze uitdagingen vragen om nieuwe ideeën. Steeds meer huisartspraktijken werken daarom met kunstmatige intelligentie (AI). Slimme programma’s kunnen bijvoorbeeld gesprekken in de spreekkamer automatisch samenvatten, waardoor huisartsen minder tijd kwijt zijn aan administratie en dus meer tijd hebben voor de patiënt. Ook ontwikkelde ‘Huisartsen van Nederland’ triagesoftware, waarmee ze de urgentie van een zorgvraag kunnen analyseren. Deze software is bekroond met de Nationale Zorginnovatieprijs van 2023.

Vrouw bij raam zoekt online informatie over medicijnen in haar hand

De AI-assistent van de doktersassistent 

Een ander vernieuwend idee komt van huisarts Peter Dekkers. Toen hij zes jaar geleden zijn praktijk oprichtte, wilde hij digitaal contact mogelijk maken. WhatsApp bleek niet efficiënt. ‘Als je berichten stuurt zonder AI-ondersteuning, moet je veel vragen stellen en op antwoorden wachten voor een compleet beeld.’ Daarom ontwikkelde hij de AI-applicatie PraatmetdeDokter. Patiënten sturen berichten via de app, die door AI worden geanalyseerd. Herhaalrecepten of simpele vragen gaan direct naar de assistent. Bij moeilijkere zorgvragen, zoals keelpijn, stelt de app aanvullende vragen. Daarna stuurt de app een compleet overzicht naar de assistent of huisarts, die advies geeft of een afspraak inplant. Peter: ‘Zie het als de AI-assistent van de doktersassistent’.

Minder telefoon, meer regie

Inmiddels gebruiken ruim 19 praktijken de app. Ook Peter ziet verandering in zijn praktijk Matenpark in Apeldoorn. ‘We krijgen veel minder telefoontjes. Ook hebben we meer regie. We weten vooraf waarvoor mensen komen, voorkomen onnodige afspraken en zijn beter bereikbaar.’  Sommige patiënten omarmen de app direct, anderen zijn huiverig. ‘Er is altijd weerstand tegen verandering. Maar als je het uitlegt en ze proberen het, dan vinden ze het juist heel handig.’ 

Senior doctor checking knee of female patient in hospital. Physiotherapist giving expert treatment to female patient knees.

Grote veranderingen

Sharon Bussink, doktersassistent bij Huisartsenpraktijk SCAA Bansraj-Badloe in Oostvoorne, bevestigt dit. Zij werkt sinds begin april met PraatmetdeDokter. ‘Het was even wennen, maar het contact is nu makkelijker en laagdrempelig. Ook bespaart de automatische analyse van zorgvragen zoveel tijd.’ De praktijk veranderde nog meer om de werkdruk te verlagen: aangepaste telefoontijden, stoppen met het inloopspreekuur. ‘Vroeger moesten patiënten soms een uur wachten aan de telefoon. Nu helpen we ze sneller en kunnen we ons werk goed afronden.’

Minder werkdruk, meer werkplezier  

Sharon: ‘De werkdruk is echt veel lager. In het begin waren mensen sceptisch, maar nu gaat het goed. Patiënten zijn tevreden en dat maakt het voor ons ook leuker.’ Nieuwe technologieën staan nog niet op de planning, maar Sharon ziet zeker mogelijkheden. ‘Ik denk dat AI-programma’s ervoor zorgen dat minder mensen uitvallen en het werk leuker wordt. Dankzij deze technologieën zie ik de toekomst rooskleuriger dan voorheen.’

Peter Dekkers, huisarts

Toekomst van AI in de huisartsenzorg

Ook Peter Dekkers ziet kansen voor de toekomst. Maar werk vervangen door AI? Daar gelooft hij nog niet in. ‘We moeten ons werk laten ondersteunen, niet overnemen.’ Met de komende vergrijzingsgolf ziet hij een cruciale rol voor AI om administratie en contactmogelijkheden makkelijker te maken, zodat zorgverleners zich kunnen richten op het belangrijkste: zorg verlenen. ‘Niet alles moet door de computer worden overgenomen’, aldus Peter.